วีซ่า (VISA) และ หนังสือเดินทาง (PASSPORT) คืออะไร ?
ในการเดินทางไปต่างประเทศนั้น ไม่ว่าจะใกล้หรือไกล สิ่งที่ผู้เดินทางจะต้องมีเสมอ และต้องจัดการให้เรียบร้อยและถูกต้องตามหลักเกณฑ์ คือ วีซ่า และ หนังสือเดินทาง ซึ่งในครั้งนี้เราจะนำเสนอนิยามความหมายของทั้งสองคำนี้ เพื่อเป็นความรู้และความเข้าใจพื้นฐานให้กับผู้ที่กำลังจะเดินทาง หรือผู้ที่สนใจ
วีซ่า (VISA)
วีซ่า (Visa) คือ สถานะการรับรอง ในลักษณะของเอกสารหรือการบันทึกข้อมูลด้วยวิธีใดวิธีหนึ่ง ซึ่งกระทำการโดยหน่วยงานของประเทศปลายทาง มีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นการแสดงว่า บุคคลนั้นได้รับอนุญาตให้เข้าสู่เขตแดนหรือพื้นที่ ซึ่งได้ระบุไว้ในวีซ่านั้น ภายใต้เงื่อนไข และกรอบเวลาที่กำหนด
เอกสารอนุญาตดังกล่าวนี้ อาจอยู่ในรูปของเอกสารสำคัญ หรือการบันทึกข้อมูลในระบบของหน่วยงานรัฐ ซึ่งโดยส่วนใหญ่ จะเป็นตราประทับอยู่ในหนังสือเดินทาง ซึ่งโดยส่วนใหญ่ จะมีเงื่อนไขต่าง ๆ ของวีซ่า แต่ละประเภทติดมาด้วย เช่น เขตพื้นที่ที่อนุญาตให้เดินทางเข้าไปได้ อายุของวีซ่า กรอบเวลาที่สามารถเดินทางเข้าออกได้ ตลอดจนจำนวนครั้งที่อนุญาตให้เดินทางเข้าออกประเทศ เป็นต้น
โดยสรุปแล้ว วีซ่า (ในความหมายด้านความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ) ก็คือ การรับรองสถานะในการอนุญาตเข้าประเทศใดประเทศหนึ่ง หรือเขตปกครองเขตใดเขตหนึ่งโดยคนที่ไม่ได้มีสัญชาติของประเทศนั้น ๆ
อนึ่ง ในบางประเทศ ผู้ที่เป็นพลเมือง หรือนักท่องเที่ยวต่างชาติ จะต้องขอวีซ่า ประเภท Exit Visa เพื่อขออนุญาตก่อนที่จะออกจากประเทศนั้น ๆ ด้วย
หนังสือเดินทาง (Passport)
หนังสือเดินทาง (Passport) คือ เอกสารประจำตัวของบุคคล ซึ่งออกให้เพื่อใช้ในการเดินทางไปต่างประเทศด้วยวัตถุประสงค์ต่างๆ หรืออาจเรียกได้ว่าเป็นสิ่งยืนยันตัวบุคคลเสมือนเป็นบัตรประชาชน สามารถระบุตัวตนของบุคคลผู้ครอบครอง เลขที่หนังสือเดินทาง เลขที่ประจำตัวประชาชน วันเดือนปีเกิด ส่วนสูง เพศ สัญชาติ ตลอดจนภูมิลำเนา
หนังสือเดินทางเป็นเอกสารทางราชการที่ได้รับการยอมรับเป็นสากล มีการออกแบบให้เป็นเอกลักษณ์ตามแต่ละประเทศ นอกจากหน้าแรกซึ่งเป็นส่วนที่แสดงข้อมูลเกี่ยวกับผู้ครอบครองแล้ว ยังมีหน้าว่างจำนวนหนึ่ง ใช้สำหรับการลงตราประทับเมื่อมีการเดินทางเข้า-ออก ในประเทศต่างๆ และจะมีอายุการใช้งาน 5 ปี (หนังสือเดินทางประเทศไทย) สามารถทำการขอเล่มใหม่ได้เมื่อสูญหาย หรือหมดอายุ
ข้อสังเกต
หนังสือเดินทาง : ขอที่ประเทศต้นทาง (ซึ่งผู้สมัครถือสัญชาตินั้นๆ) ออกให้โดยกระทรวงการต่างประเทศ
วีซ่า : ขอที่ประเทศปลายทาง (ซึ่งผู้สมัครต้องการเดินทางไป) ออกให้โดยสถานทูตประเทศนั้นๆ